Miomalar Nədir? Səbəbləri, Simptomları və Müalicə Yolları

Miomalar Nədir? Səbəbləri, Simptomları və Müalicə Yolları

• 116 views
• 08 Sentyabr 2024

Miomalar, qadınların reproduktiv sağlamlığı ilə bağlı ən çox rast gəlinən problemlərdən biridir. Xoşxassəli (xərçəng olmayan) şişlər olan miomalar, uterus (uşaqlıq) divarında əmələ gəlir və qadınların çoxunda simptomsuz olur. Lakin bəzi hallarda miomalar ciddi sağlamlıq problemlərinə, o cümlədən ağır qanaxmalara, qarın ağrılarına və hətta sonsuzluğa səbəb ola bilər. Bu məqalədə miomaların nə olduğunu, səbəblərini, simptomlarını və müalicə üsullarını ətraflı şəkildə nəzərdən keçirəcəyik.

---

Miomalar Nədir?

Miomalar uterusun əzələ toxumasında yaranan xoşxassəli şişlərdir. Onlar müxtəlif ölçülərdə ola bilər və fərqli yerlərdə yerləşə bilərlər. Miomalar əsasən reproduktiv yaşda olan qadınlarda müşahidə olunur və estrogen və progesteron hormonlarının səviyyələrindən asılı olaraq böyüyüb kiçilir.

Miomaların Əsas Növləri

Miomalar uşaqlığın yerləşdiyi yerdən asılı olaraq fərqli növlərə bölünür:

• Subseroz miomalar: Uşaqlığın xarici səthində yerləşir və qarın boşluğuna doğru böyüyür.
• Intramural miomalar: Uşaqlığın divarının içərisində əmələ gəlir və ən çox rast gəlinən növdür.
• Submukoz miomalar: Uşaqlığın iç divarına yaxın yerləşir və ən çox qanaxma və sonsuzluqla əlaqəlidir.
• Pedinkulyar miomalar: Uşaqlıqdan sapla asılmış şişlərdir.

---

Miomaların Yaranma Səbəbləri

Miomaların dəqiq yaranma səbəbləri tam olaraq bilinməsə də, müəyyən risk faktorları onların inkişafına təsir edə bilər:

1. Hormonal Təsirlər: Miomalar estrogen və progesteron hormonlarının təsiri altında böyüyür. Bu hormonlar menstruasiya dövrlərində və hamiləlik zamanı yüksək səviyyədə olur, bu da miomaların böyüməsinə səbəb ola bilər.

2. Genetik Meyillilik: Ailəsində mioması olan qadınlarda bu xəstəliyin inkişaf etmə riski daha yüksəkdir. Genetik faktorlar miomaların yaranmasına təsir edən əsas amillərdən biridir.

3. Yaş: 30-50 yaş arası qadınlar miomaların inkişafı üçün daha çox risk altındadırlar. Menopauza zamanı estrogen səviyyəsinin azalması ilə miomalar da kiçilməyə meyllidir.

4. Piylənmə: Artıq çəki, bədəndə estrogen səviyyəsini artıraraq miomaların böyüməsinə təkan verə bilər.

5. Hamiləlik və Doğuş: Uşaqlıqda heç vaxt doğum keçirməyən qadınlarda miomalar daha çox rast gəlinir.

---

Miomaların Simptomları

Çox hallarda miomalar simptomsuz keçə bilər və qadınlar onları təsadüfən, digər tibbi müayinələr zamanı öyrənirlər. Ancaq miomalar böyüdükcə və yerləşdiyi yerə görə aşağıdakı simptomlar meydana çıxa bilər:

• Ağır və Uzun Menstruasiya: Miomalı qadınlarda menstruasiya çox və uzunmüddətli ola bilər. Bu hal anemiya (qan azlığı) riskini artırır.

• Qarın Ağrısı və Gərginlik: Böyük miomalar qarın nahiyəsində ağrı yarada bilər.

• Sıx İdrar Tələbatı: Uşaqlıqda böyük miomaların böyüməsi sidik kisəsinə təzyiq edərək, qadının tez-tez tualetə getmə ehtiyacını artıra bilər.

• Sonsuzluq və ya Düşüklər: Submukoz miomalar uşaqlıq boşluğuna təsir edərək sonsuzluq və ya düşüklərə səbəb ola bilər.

---

Miomaların Diaqnozu

Miomaların diaqnozu üçün bir neçə üsul istifadə olunur:

1. Ultrasəs müayinəsi: Bu metod miomaların ölçüsünü və yerləşdiyi yeri müəyyən etməyə kömək edir.
2. Maqnit-rezonans tomoqrafiyası (MRT): Miomaların daha dəqiq görüntüsünü əldə etmək üçün istifadə olunur.
3. Histeroskopiya: Uşaqlığın içərisini yoxlamaq üçün xüsusi bir cihazla müayinə aparılır.
4. Biopsiya: Şişin xoşxassəli və ya bədxassəli olduğunu müəyyən etmək üçün toxuma nümunəsi götürülə bilər.

---

Miomaların Müalicəsi

Miomaların müalicəsi miomanın ölçüsündən, yerləşməsindən, simptomların şiddətindən və qadının reproduktiv planlarından asılı olaraq dəyişir. Müalicə metodları aşağıdakılardır:

1. Dərman Müalicəsi

• Hormonal Dərmanlar: Estrogen və progesteron səviyyələrini azaldaraq miomaların ölçüsünü kiçiltmək üçün istifadə olunur.
• Non-hormonal Dərmanlar: Qanaxmanın qarşısını almaq və ağrını azaltmaq üçün ağrıkəsici dərmanlar təyin edilə bilər.

2. Cərrahi Müdaxilə

• Miyomektomiya: Miomanın cərrahi yolla çıxarılmasıdır. Bu üsul uşaqlığını saxlamaq istəyən qadınlar üçün uyğundur.
• Histerektomiya: Uşaqlığın tamamilə çıxarılmasıdır və miomaların təkrarlanmasının qarşısını alır. Hamiləlik planları olmayan qadınlar üçün istifadə olunur.

3. Minimal İnvaziv Prosedurlar

• Uşaqlıq Arteriyasının Embolizasiyası: Miomaların qan təchizatını kəsərək onları kiçiltmək üçün istifadə olunur.
• Fokuslanmış Ultrasəs Cərrahiyyəsi (FUS): Ultrasəs dalğaları ilə miomaların ölçüsünü azaltmaq mümkündür.

---

Miomalar, çox vaxt simptomsuz keçən və ciddi sağlamlıq problemi yaratmayan xoşxassəli şişlərdir. Ancaq bəzi hallarda qadınların ruh hallarını dəyişəcək ağır simptomlarla müşahidə olunur. Müxtəlif diaqnostik metodlar və müalicə üsulları ilə miomaların idarə olunması mümkündür. Qadınlar bu simptomları vaxtında tanımalı və həkimə müraciət etməlidirlər.