Endokrin Hipertoniya: Nədir və Necə İdarə Olunur?
-
102 baxış sayı
-
29 Oktyabr 2024
Endokrin Hipertoniya: Nədir və Necə İdarə Olunur?
Giriş
Endokrin hipertoniya, bədənimizin hormonal sisteminin disfunksiyası nəticəsində ortaya çıxan bir hipertoniya növüdür. Bu xəstəlik, qan təzyiqinin normadan yuxarı olması ilə xarakterizə olunur və bir çox endokrin pozuntularla əlaqəlidir. Bu yazıda endokrin hipertoniya, səbəbləri, simptomları və müalicə üsulları haqqında ətraflı məlumat verəcəyik.
Endokrin Hipertoniyanın Səbəbləri
Endokrin hipertoniya, bir neçə hormonal pozuntu ilə əlaqəlidir:
- Kofenometrium (Cushing sindromu): Bu sindrom, bədənin artıq kortizol istehsal etməsi ilə nəticələnir və qan təzyiqinin yüksəlməsinə səbəb ola bilər.
- Aldosteronizm: Aldosteron hormonunun artması, bədənin natrium və suyu saxlamağa səbəb olur, nəticədə qan təzyiqi yüksəlir.
- Feokromositoz: Bu nadir xəstəlik, adrenal medullanın şişindən qaynaqlanır və katekolaminlərin artması ilə müşayiət olunur, bu da qan təzyiqini yüksəldir.
- Tiroksin artıq istehsalı: Tiroid bezinin həddindən artıq aktivliyi, metabolizmanın sürətlənməsinə və qan təzyiqinin artmasına səbəb olur.
Simptomlar
Endokrin hipertoniya, digər hipertoniya növləri kimi simptomlarla özünü göstərə bilər. Bunlar arasında:
- Baş ağrıları
- Ürək döyüntüsü
- Yuxusuzluq
- Yorğunluq
- Görmə pozuntuları
Eyni zamanda, xəstələrdə digər hormonal pozuntuların əlamətləri də görünə bilər.
Diaqnoz
Endokrin hipertoniya diaqnozu qoymaq üçün bir neçə testə ehtiyac vardır:
- Qan təzyiqinin ölçülməsi: Yüksək təzyiqin müəyyən edilməsi üçün.
- Hormonal testlər: Kortizol, aldosteron və digər hormonların səviyyəsinin ölçülməsi.
- Tiroksin səviyyəsi: Tiroid hormonlarının müayinəsi.
- İmaging testlər: Adrenal və tiroid bezlərinin vəziyyətini qiymətləndirmək üçün ultrasonoqrafiya və ya MRT.
Müalicə
Endokrin hipertoniya müalicəsi, onun səbəbinə bağlıdır:
- Hormon müalicəsi: Hormon səviyyələrini tənzimləmək üçün dərmanlar.
- Diyet dəyişiklikləri: Tuzun qəbulunun azaldılması, sağlam qidalanma.
- Fiziki fəaliyyət: İdman etmək qan təzyiqini normallaşdırmağa kömək edə bilər.
- Cərrahi müdaxilə: Bəzi hallarda, məsələn, şişlərin çıxarılması üçün.